Το βράδυ της 27 Σεπτέμβρη 1941, ενώ η μπότα της γερμανοφασιστικής κατοχής πατούσε βαριά όλη την Ελλάδα, σ’ ένα μικρό σπίτι στο τέρμα της οδού Μαυρομιχάλη στην Αθήνα, με πρωτοβουλία του ΚΚΕ πραγματοποιήθηκε η συνάντηση που κατέληξε στη δημιουργία του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ).
Στη συνάντηση αυτή που ήταν κατάληξη προγενέστερων επαφών -κατά τις οποίες διαπιστώθηκε και η άρνηση και η αποφυγή των αστικών δυνάμεων και παραγόντων για ένα απελευθερωτικό μέτωπο ενάντια στον κατακτητή - πήραν μέρος εκτός από τον εκπρόσωπο του ΚΚΕ και τρείς ακόμα εκπρόσωποι μικρών κομμάτων [Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας (ΑΚΕ), Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΚΕ), Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (ΕΛΔ)] που ενέκριναν το ιδρυτικό κείμενο του ΕΑΜ και το πρώτο του διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό, που πρότεινε το ΚΚΕ και το οποίο μοιράσθηκε πλατιά.
Η δημιουργία του ΕΑΜ στηρίχθηκε στη γενική πολιτική κατεύθυνση που χάραξε το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και ακολούθησε και το επαναστατικό ΚΚΕ για τον αντιφασιστικό αγώνα ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1930, που αποτυπώθηκε και στο γνωστό ως πρώτο γράμμα του Ν. Ζαχαριάδη για τον ελληνο-ιταλικό πόλεμο.