ΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ

Για το νέο Αμερικάνικο Eastmed Act και τους ανταγωνισμούς των ιμπεριαλιστών στην Ανατ. Μεσόγειο

Υπερψηφίστηκε την περασμένη Πέμπτη (19/12), από το σύνολο του αμερικανικού Κογκρέσου και υπογράφτηκε από τον Τραμπ (παρά τις διαφωνίες του), το ενσωματωμένο στον αμερικάνικο Προϋπολογισμό, Ν/σ «Για την ασφάλεια και την ενεργειακή συνεργασία στην Ανατ. Μεσόγειο» (EastMed Act), του νόμου δηλαδή που αναβαθμίζει τις σχέσεις του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού με τις χώρες που αποτελούν τον πυλώνα της στρατηγικής του για την περιοχή της Ανατ. Μεσογείου. Εννοείται πως στον «πυλώνα» της νέας στρατηγικής υπάγονται οι Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ, χώρες που έχουν δεθεί με πανίσχυρα δεσμά μετά τις αμερικανόπνευστες ενεργειακές συμφωνίες, στην εξωτερική πολιτική και επιθετικά σχέδια των ΗΠΑ. 

Μάλιστα, το νομοσχέδιο ζητά να συμπεριληφθούν επιπλέον οι τελευταίες εξελίξεις στις συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού! Παράλληλα, ασκείται πίεση στην Τουρκία με στόχο να διατηρηθεί στον αμερικανοΝΑΤΟικό άξονα. Ιδιαίτερα για την ελληνική μεγαλοαστική τάξη, μετά την υπογραφή της «Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας» και τη διασπορά αμερικανοΝΑΤΟϊκών βάσεων σε όλη την επικράτεια, η άρση του εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, το διαγραφόμενο τέλος των F-35 για την Τουρκία και οι προβλεπόμενες από τον EastMed Act κυρώσεις στην Τουρκία για τη αγορά του ρωσικού συστήματος S-400, αποτελούν σοβαρή θετική εξέλιξη.
 Στην επιχειρηματολογία για την ψήφιση του Ν/σ, επιστρατεύτηκε και ο αριθμός των τουρκικών παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου (9.970 παραβιάσεις από το 1995-στοιχεία Γ.Ε.Α) και της κυπριακής ΑΟΖ, προκειμένου να υποστηριχθούν τα κυριαρχικά δικαιώματα των δύο «βασικών» χωρών, δηλ. Ελλάδας και Κύπρου. Πρόκειται για το άκρον άωτον της υποκρισίας, αφού ΗΠΑ και ΝΑΤΟ κάνουν τα «στραβά μάτια» στις τουρκικές παραβιάσεις σε Αιγαίο και την κυπριακή ΑΟΖ, παραβλέπουν το «γκριζάρισμα» του Αιγαίου, δίνουν το «πράσινο» φως για την εισβολή στη Β.Α.Συρία, ανέχονται την παραβίαση διεθνών Συνθηκών από την πλευρά της Τουρκίας.       

Σημειώνουμε, πως ο «EastMed Act» τοποθετεί την τριμερή συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των γεωστρατηγικών επιδιώξεων της Ουάσιγκτον.
Επί της ουσίας ο EstMed Act, αφορά αγωγούς και διόδους μεταφοράς υδρογονανθράκων με διακηρυγμένο στόχο την ενεργειακή διαφοροποίηση της Ευρώπης και το τέλος της ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία, των διόδων μεταφοράς από την Κίνα και τον ανταγωνισμό με το Ιράν. Ωστόσο, τα σημερινά αποθέματα φυσικού αερίου της Ν.Α.Μεσογείου δεν ικανοποιούν τα αναγκαία οικονομικά κριτήρια για να υποστηρίξουν τις επενδύσεις των νέων υποδομών και μεταφοράς που προδιαγράφει ο «EastMed Act». Χρειάζονται τουλάχιστον διπλάσιοι όγκοι κοιτασμάτων, στοιχείο που μπορεί να αλλάξει μόνο σε περίπτωση που οι έρευνες νότια της Κρήτης και στην Δυτική Ελλάδα δείξουν ικανοποιητικά κοιτάσματα. Σημειώνουμε, ότι με βάση τα στοιχεία της νορβηγικής εταιρίας Petroleum Geo-Services (PGS) τα αποθέματα φυσικού αερίου που υπάρχουν νότια της Κρήτης κυμαίνονται μεταξύ 10-30 τρις κυβ. πόδια (1 κυβ. πόδι=28,31 λίτρα σε θερμοκρασία 16⁰ C) φυσικού αερίου. Συγκριτικά στις ανακαλύψεις που έχουν γίνει στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου από τέσσερις τύπους γεωλογικών δομών, βρέθηκαν: 1) Καλυψώ, Ονησίφορος,, Ζορ: 37 τρις κ.π. φυσικού αερίου, 2) Αφροδίτη, Τανίν και Καρίς: 6 τρις κ.π. 3) Λεβιάθαν και Ταμάρ: 33 τρις κ.π. και 4) Μαρί, Νόα και Γάζα: 2,5 τρις κ.π.) Στο μεταξύ έχει εγκριθεί η ίδρυση ενός αμερικανικού «ενεργειακού κέντρου» στην περιοχή, όπου εντάσσεται και το σχέδιο του αγωγού «ΕastMed» για τη μεταφορά υδρογονανθράκων από το Ισραήλ και την Κύπρο, μέσω Κρήτης, προς την Ιταλία.

Αυτές ακριβώς τις ενέργειες των αμερικανοΝΑΤΟϊκών προσπαθούν να μπλοκάρουν τόσο ο ρωσικός ιμπεριαλισμός, όσο και ο γερμανογαλλικός άξονας, κάνοντας λόγω για «ζωτικά συμφέροντα της Ευρώπης στη Μεσόγειο», αντιλαμβανόμενοι τον κίνδυνο υπερφαλάγγισής τους από τις ΗΠΑ. Tο ίδιο συμβαίνει και με την Τουρκία που με το πρόσφατο «Μνημόνιο Κατανόησης» με τη Λιβύη, και τον καθορισμό κοινών ΑΟΖ επιχειρεί να μπλοκάρει ενεργειακά «οικόπεδα», αλλά και κάθε δυνατότητα ενεργειακής διόδου προς την Ευρώπη χωρίς την τουρκική συμφωνία.
Κοντά στα νέα αμερικανόπνευστα σχέδια, προβάλλει και η ανάγκη «επίλυσης» του Κυπριακού με την επιδίωξη των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε, για διχοτομική λύση, σχέδιο που διαπλέκεται οργανικά με τη μοιρασιά και τη συνεκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου.
Σαν συμπέρασμα μπορούμε να πούμε πως η βίδα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού βιδώνει για τα καλά πάνω στο κορμί του λαού, παρά τις ψευδεπίγραφες κορώνες της ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, για δήθεν «ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας» και «νέων προοπτικών ενεργειακής ανάπτυξης». Όλα τα κόμματα της μεγαλοαστικής τάξης με την υποτελή και λακέδικη πολιτική τους, προσδοκούν οφέλη από τις συμφωνίες που παραβιάζουν και καταλύουν την εθνική ανεξαρτησία της χώρας μας. Η «αναβάθμιση» της αμερικανοΝΑΤΟϊκής παρουσίας σημαίνει πρώτα και κύρια τη συνεχή εμπλοκή της Ελλάδας μέσα στις σπείρες των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, και την εμπλοκή του λαού μας στους κινδύνους ενός θερμού επεισοδίου από την πλευρά της τουρκικής αδιαλλαξίας, προκειμένου αυτό να αξιοποιηθεί σε ένα προσεχές «τραπέζι διαπραγματεύσεων». 
Η Τουρκία κλιμακώνει ολόπλευρα την προσπάθειά της αφενός να κατοχυρώσει και αφετέρου να παζαρέψει τα ενεργειακά και γεωπολιτικά της σχέδια στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αξιοποιώντας και το αυξημένο ενδιαφέρον ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων. Ενδεικτικές είναι οι συνεχείς πληροφορίες για τα σχέδιά της να αναβαθμίσει τη στρατιωτική της παρουσία στην κατεχόμενη Κύπρο. Χτες η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ» ανέφερε ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο αποστολής ακόμα και μαχητικών «F-16» στα Κατεχόμενα, στο αεροδρόμιο της περιοχής Λευκονοίκου, για το οποίο ψευδοκράτος και Τουρκία δηλώνουν ότι υπέγραψαν «σύμβαση» ώστε οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις να το χρησιμοποιούν «όταν θέλουν». Μάλιστα στο Λευκόνοικο φέρονται ήδη να έχουν προσγειωθεί αρκετά μη επανδρωμένα αεροσκάφη τύπου «Bayraktar TB2».
Στο μεταξύ, οι σημαντικές διαφωνίες ΗΠΑ – Τουρκίας επανήλθαν στο προσκήνιο μετά την έγκριση του νομοσχεδίου για τον προϋπολογισμό του αμερικανικού Πενταγώνου, που προβλέπει τη χορήγηση 30 εκατ. δολαρίων για την αποθήκευση σε αμερικανικό έδαφος «F-35» των οποίων η παράδοση στην Τουρκία «πάγωσε» μετά την αμερικανική δυσαρέσκεια για την αγορά των ρωσικών «S-400» (και όχι μόνο). Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο προϋπολογισμός «απαγορεύει τη μεταφορά των “F-35” στην Τουρκία και εκφράζει την αίσθηση του Κογκρέσου ότι η απόκτηση των “S-400” από την Τουρκία αποτελεί σημαντική συναλλαγή στο πλαίσιο του Νόμου για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων (CAATSA), και ο Πρόεδρος θα πρέπει να εφαρμόσει κυρώσεις στο πλαίσιο αυτού του νόμου». Πολλοί ερμήνευσαν την εξέλιξη ως ένα βήμα πριν από την οριστική διακοπή της συνεργασίας Τουρκίας – ΗΠΑ για τα «F-35», ωστόσο το ζήτημα είναι πολύ σύνθετο.

Την έντονη αντίδραση της Άγκυρας εξέφρασε το τουρκικό ΥΠΕΞ, δηλώνοντας ότι «μέλη του Κογκρέσου βρίσκονται υπό την επίδραση εχθρικών προς την Τουρκία κύκλων» και «συνεχίζουν να βλάπτουν το όραμα βελτίωσης των σχέσεών μας με τις ΗΠΑ». Ακόμα, κάνει λόγο για «άδικη» παρεμπόδιση της «συμμετοχής της Τουρκίας στο πρόγραμμα των “F-35”, παρόλο που έχει εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της» και για «ασεβή και παράλογη, εχθρική στάση» στις «αποφάσεις που λαμβάνουμε ως κυρίαρχο κράτος». Τέλος, η Άγκυρα επικρίνει την προετοιμασία των ΗΠΑ να άρουν οριστικά το εμπάργκο όπλων στην Κύπρο, όπως προβλέπεται στο πρόσφατα ψηφισμένο νομοσχέδιο στο Κογκρέσο, «EastMed Act », για την ενεργειακή και στρατιωτική συνεργασία στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο με Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ. Θυμίζουμε ότι το εμπάργκο είχε επιβληθεί στην Κύπρο τη δεκαετία του 1980, γιατί αυτό εξυπηρετούσε τότε την προώθηση των αμερικανικών επιδιώξεων. Το τουρκικό ΥΠΕΞ προειδοποίησε ότι τέτοια μέτρα θα «εμποδίσουν τη λύση του Κυπριακού» και θα «ανοίξουν το δρόμο για μια επικίνδυνη ένταση» και προσθέτει ότι «θα ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα απέναντι σε αυτούς τους σχεδιασμούς εναντίον της Τουρκίας».
Πάντως για το «EastMed Act» ήταν χαρακτηριστική η δήλωση του Ελληνοαμερικανού Ρεπουμπλικάνου βουλευτή Γκας Μπιλιράκη, που είπε ότι ο νέος νόμος ενισχύει τη συνεργασία των ΗΠΑ «με τους αξιόπιστους συμμάχους της Δύσης, με στόχο την αναχαίτιση της ρωσικής, ιρανικής και τουρκικής κακοήθους επιρροής στη περιοχή».

Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία
Την ίδια στιγμή, τις δικές τους κινήσεις μελετούν και ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που κατανοούν πολύ καλά τη σημασία της περιοχής, για τη θέση από την οποία διαπραγματεύονται και με τις ΗΠΑ και με τη Ρωσία.
Εδώ και μέρες, ελληνικά ΜΜΕ αναπαράγουν ειδήσεις για την άφιξη του γαλλικού ωκεανογραφικού ερευνητικού πλοίου «Pourquoi pas», που φέρεται να έχει ζητήσει ήδη άδεια από τις ελληνικές αρχές για πραγματοποίηση ερευνών νότια της Κρήτης. Δεν έχουν δοθεί άλλες διευκρινίσεις, ωστόσο – θυμίζουμε – η γαλλική «Total» συμμετέχει σε κοινοπραξία (μαζί με την αμερικανική «ExxonMobil» και τα «Ελληνικά Πετρέλαια») στην οποία έχουν παραχωρηθεί δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσια «οικόπεδα» δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Είναι σίγουρο ότι το Παρίσι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, όπως διαμορφώνονται μετά την υπογραφή των αυθαίρετων μνημονίων Ερντογάν – Σάρατζ για καθορισμό ΑΟΖ στην περιοχή, μελετώντας πώς θα υπερασπιστεί καλύτερα τα μονοπωλιακά συμφέροντα που εκπροσωπεί. H εφημερίδα «Φιγκαρό» υποστήριζε προχτές ότι «η Τουρκία δεν έχει συμμάχους στην κρυφή πολιτική ανασύστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας», εντοπίζοντας βέβαια την προσέγγιση της Άγκυρας με κέντρα όπως η Μόσχα, αλλά και εκτιμώντας ότι η Ρωσία «παραμένει πολύ απρόθυμη σχετικά με τις τουρκικές φιλοδοξίες στη θάλασσα».
Εξίσου ενδεικτικές της κινητικότητας είναι και οι επαφές που είχε προχτές στη Λιβύη ο ΥΠΕΞ της Ιταλίας, Λουίτζι ντι Μάγιο, τόσο στην Τρίπολη όσο και στη Βεγγάζη, όπου εδρεύουν αντίστοιχα ο δοτός πρωθυπουργός Σάρατζ και ο αντίπαλός του, στρατηγός Χαλίφα Χάφταρ. Επιστρέφοντας στη Ρώμη, ο ντι Μάγιο επανέλαβε την ετοιμότητα της κυβέρνησης Κόντε να συμβάλει «στην εξεύρεση διπλωματικής λύσης στη λιβυκή κρίση», και σε αυτό το πλαίσιο ανακοίνωσε ότι θα έχει επαφές με τους ομολόγους του από ΗΠΑ, Ρωσία, Τουρκία αλλά και Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία. Θυμίζουμε ότι μετά και από τριμερή συνάντηση που είχαν οι ηγέτες τους, Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία ανακοίνωσαν τη διεξαγωγή συνάντησης για τη Λιβύη στο Βερολίνο. Μιλώντας στη «La Stampa», ο ντι Μάγιο είπε ότι «η Άγκυρα δεν πρέπει να παρέμβει στρατιωτικά στη Λιβύη» και ότι οι συμφωνίες που υπέγραψαν πρόσφατα Ερντογάν – Σάρατζ έχουν «κρίσιμα σημεία».
Πολλοί παρατηρητές προσθέτουν ότι η Ρώμη επιχειρεί τώρα να ξανακερδίσει το χαμένο έδαφος και να επηρεάσει καθοριστικά το μέλλον της Λιβύης. «Η Ιταλία πρέπει να ανακτήσει τον φυσικό της ρόλο και να βοηθήσει τη φίλη αυτή χώρα», δήλωσε σχετικά ο ντι Μάγιο.
Υπενθυμίζεται ότι η ιταλική κυβέρνηση έχει εκφράσει επανειλημμένα την επίσημη άποψή της πως τα δύο τουρκολιβυκά μνημόνια πρέπει να θεωρούνται άκυρα.
Τέλος, χτες αναμενόταν στη Λάρνακα και η υπουργός Άμυνας της Γερμανίας Ανεγκρέτ Κραμπ – Κάρενμπάουερ. Σύμφωνα με το κυπριακό υπουργείο Άμυνας, επρόκειτο να συναντήσει τον Κύπριο ομόλογό της, Σάββα Αγγελίδη, και να συζητήσει «τρόπους περαιτέρω ενίσχυσης και αναβάθμισης των σχέσεων Κύπρου – Γερμανίας, με έμφαση στα θέματα ασφαλείας και άμυνας και την ανάπτυξη των προγραμμάτων της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO)». Στη συνέχεια είχε προγραμματιστεί επίσκεψή της στο γερμανικό απόσπασμα της UNIFIL στη Λεμεσό.
Διερευνούν συνεννοήσεις
Μέσα σε αυτό το σύνθετο φόντο, στο οποίο διασταυρώνονται πολλές αντιλαϊκές επιδιώξεις, ξεχωρίζουν οι επισημάνσεις για τη διερεύνηση διαφόρων πιθανών συμβιβασμών και συνεργασιών.
Μετά από πληροφορίες για διεργασίες που «τρέχουν» μεταξύ Τουρκίας – Ισραήλ για πιθανή τους συνεργασία στη μεταφορά υδρογονανθράκων προς την Ευρώπη, ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης Κυριάκος Κούσιος δήλωσε: «Θέλω να ξεκαθαρίσω κάτι. Εμείς θα ήμασταν πολύ ευτυχείς αν υπήρχε δυνατότητα να συζητήσουμε με την Τουρκία για να βρούμε έναν τρόπο συνεννόησης. Δυστυχώς η Τουρκία δεν μας αναγνωρίζει και δεν προτίθεται να το κάνει αυτό. Αν αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω τρίτων χωρών και μέσω διαδικασιών οι οποίες θα έχουν σχέση με τις διμερείς ή τριμερείς σχέσεις που έχουμε εμείς. Από κει και πέρα η πολιτική της Τουρκίας για προσέγγιση άλλων χωρών, π.χ. του Ισραήλ, σίγουρα δεν μας ανησυχεί. Αντίθετα, βλέπουμε ότι θα μπορούμε μέσω του Ισραήλ να μιλήσουμε με την Τουρκία, πιθανώς».
Άλλωστε, στις αρχές Δεκέμβρη και ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, μιλώντας σε εκδήλωση με θέμα «Κύπρος και η νέα γεωπολιτική της Ανατολικής Μεσογείου» στο «London School of Economics», είχε δηλώσει: «Μετά από μία συνολική λύση του Κυπριακού και υπό την προϋπόθεση ότι η Κύπρος θα έχει τη δική της μονάδα υγροποίησης αερίου, εγώ προσωπικά δεν θα απέκλεια την επιλογή ενός αγωγού προς την Τουρκία για πώληση φυσικού αερίου με εμπορικούς όρους. Σε μια εποχή μετά από μια λύση του Κυπριακού, η σχέση της Κύπρου με την Τουρκία θα αλλάξει, ανοίγοντας ευκαιρίες περαιτέρω συνεργασίας. Αυτό βέβαια έχει να κάνει με την καλή θέληση της Τουρκίας να συμβάλει σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση».

Αντίδραση της Ρωσίας
Ενδιαφέρον είχε και η αντίδραση της ρωσικής κυβέρνησης σε νομοσχέδιο που προωθείται στις ΗΠΑ με στόχο την επιβολή νέων κυρώσεων στη Ρωσία, με αφορμή τη φερόμενη στρατιωτική παρουσία της στη Λιβύη. Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα θύμισε δήλωση του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο, την Τρίτη, πως «οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να συνεργαστούν με τη Ρωσία για την επίλυση της κρίσης στη Λιβύη» και χαρακτήρισε τις αναφορές και τις πληροφορίες περί ανάμειξης της Ρωσίας στη Λιβύη «αντιφατικές». Κατέληξε πως η ρωσική θέση για τη Λιβύη παραμένει αμετάβλητη, καθώς η Μόσχα ζητά να τερματιστεί «κάθε στρατιωτική δράση» ώστε να βρεθεί πολιτική λύση, μέσω «ενός ενδολιβυκού διαλόγου».
Ενεργειακές επιδιώξεις της ντόπιας αστικής τάξης
Βασική στόχευση της αστικής τάξης στην Ελλάδα είναι αυτήν τη στιγμή η μετατροπή της χώρας σε κόμβο μεταφοράς εμπορευμάτων και Ενέργειας, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή μεγάλων ελληνικών ομίλων στην αξιοποίηση των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων στα ύδατα της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ. Αυτός ο στόχος υπηρετείται – μεταξύ άλλων – από την υπογραφή μιας σειράς συμφωνιών με σχήματα αμερικανικών και ευρωπαϊκών πετρελαϊκών εταιρειών (στα οποία συμμετέχουν συχνά και ελληνικοί όμιλοι) για την έρευνα και αξιοποίηση των σχετικών ενεργειακών πηγών στη ΝΑ Μεσόγειο, καθώς και από την πάλη για την υπερίσχυση του υποθαλάσσιου αγωγού «EastMed» για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την κοιλάδα της Λεβαντίνης μέσω της Ελλάδας προς την ΕΕ.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε με τις ευλογίες και τη φυσική παρουσία του Αμερικανού και Γάλλου πρέσβη συμβάσεις μίσθωσης – με προκλητικούς όρους και με κινδύνους για το περιβάλλον της περιοχής – για την παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε δύο θαλάσσιες περιοχές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης με την κοινοπραξία που αποτελείται από την αμερικανική «ExxonMobil», τη γαλλική «Τotal» και τα ελληνικά ΕΛΠΕ, ενώ τον Ιούνη ολοκληρώθηκε και τυπικά η διαδικασία μεταβίβασης των ναυπηγείων Ελευσίνας από τον όμιλο Ταβουλάρη στην αμερικανική ΟΝΕΧ. Αντίστοιχα, την ίδια περίοδο ο αρμόδιος Κύπριος υπουργός Γ. Λακκοτρύπης ανακοίνωσε την οριστικοποίηση συμφωνιών με τη γαλλική εταιρεία «Total» για επέκταση της δραστηριότητάς της σε πέντε ακόμα «οικόπεδα» της κυπριακής ΑΟΖ (στα περισσότερα από αυτά σε κοινοπραξία με την ιταλική «ΕΝΙ»), ενώ ταυτόχρονα δήλωσε ότι «ανοίγει ο δρόμος για να διοχετευτεί το φυσικό αέριο στα τερματικά της Αιγύπτου και από εκεί στις ευρωπαϊκές αγορές». Σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο, οι επιδιώξεις αυτές επιχειρείται να στηριχτούν μέσω της συνεχούς ενίσχυσης του άξονα Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ – Αιγύπτου κάτω από την ηγεμονία των ΗΠΑ.
Από τη δική της πλευρά, η τουρκική αστική τάξη προσπαθεί να ενισχύσει τη θέση της ως μεγάλης περιφερειακής δύναμης, διεξάγοντας ένα σκληρό πολυμέτωπο παζάρι και προσπαθώντας να μπει «σφήνα» στον σκληρό ανταγωνισμό ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία. Η τουρκική κυβέρνηση «απλώνει» τον διαπραγματευτικό της «τραχανά» σε μια μεγάλη γκάμα ζητημάτων, με στόχο να αποσπάσει προς όφελος της αστικής τάξης στην Τουρκία όσα περισσότερα μπορέσει. Η τουρκική αστική τάξη επιδιώκει συγκεκριμένες στοχεύσεις στο Κουρδικό σε αλληλεξάρτηση με το μελλοντικό σκηνικό στη Συρία (κατηγορώντας τις ΗΠΑ ότι αθέτησαν δεσμεύσεις τους για το Μανμπίτζ της Βόρειας Συρίας, στο οποίο μέχρι πρότινος ήταν έντονο το κουρδικό στοιχείο), επιδιώκει τη συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ σε συνάρτηση με τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και την αναβάθμιση του ψευδοκράτους, επιδιώκει «κέρδη» στο Αιγαίο, διεκδικώντας νησιά και βραχονησίδες και αμφισβητώντας το εύρος τόσο της Αιγιαλίτιδας Ζώνης, με το γνωστό «casus belli» για τα 12 μίλια, όσο και το εύρος της ΑΟΖ, από το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου αλλά και ευρύτερα των ελληνικών νησιών, φτάνοντας μέχρι το σημείο να αμφισβητεί την ΑΟΖ ακόμα και της Κρήτης (!), επιδιώκει την υπερίσχυση του χερσαίου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από τη ΝΑ Μεσόγειο προς την ΕΕ κ.λπ. Σε αυτό το παζάρι αξιοποιείται και η αγορά των ρωσικών «S-400», καθώς και η γενικότερη προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία. Από τα παραπάνω είναι φανεροί, μεταξύ άλλων, και οι κίνδυνοι για το Κυπριακό, με νέες διχοτομικές προτάσεις να «πέφτουν στο τραπέζι», όπως η υιοθέτηση του «μοντέλου Μονακό», δηλαδή η «εκχώρηση» των υποθέσεων εξωτερικής πολιτικής και άμυνας του ψευδοκράτους στην Τουρκία, με δεδομένο ότι αυτό ήδη έχει συμβεί με συμφωνία ψευδοκράτους – Τουρκίας στον τομέα του εντοπισμού ερευνών πετρελαίου.
Οι στοχεύσεις της τουρκικής και της ελληνικής αστικής τάξης δεν επιδιώκονται, ωστόσο, στο κενό, αλλά εντάσσονται σε ένα γενικότερο πλαίσιο ανταγωνισμών στο οποίο συμμετέχουν τα πιο ισχυρά καπιταλιστικά κράτη του κόσμου. Ολόκληρο το τόξο που εκτείνεται από τη ΝΑ Μεσόγειο μέχρι τα Δυτικά Βαλκάνια, αποτελεί πεδίο ανταγωνισμού καταρχάς ανάμεσα στις ΗΠΑ, την ΕΕ, τη Ρωσία και την Κίνα, με τις ΗΠΑ να προσπαθούν να εμποδίσουν την επέκταση της επιρροής της Κίνας και να περιορίσουν την παραδοσιακή επιρροή της Ρωσίας. Το επίδικο αφορά τον έλεγχο της ίδιας της περιοχής ως οικονομικού χώρου, με τη σημασία της να αυξάνεται λόγω των εκτεταμένων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, αλλά κυρίως τον έλεγχο της περιοχής ως κόμβου μεταφοράς εμπορευμάτων, κυρίως από την Κίνα προς την Ευρώπη, και Ενέργειας, από την Κασπία, τη Μ. Ανατολή και τη ΝΑ Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Στόχος των ΗΠΑ και της ΕΕ είναι αφενός η αξιοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων της περιοχής και αφετέρου η παρεμπόδιση της μεταφοράς ρωσικής Ενέργειας προς την Ευρώπη.
Όσον αφορά πιο συγκεκριμένα τις ΗΠΑ, από τη μία ενισχύουν την παρέμβασή τους στην περιοχή ποντάροντας στην Ελλάδα ως ιμάντα προώθησης των επιδιώξεών τους, ενώ από την άλλη προσπαθούν να κρατήσουν στο ΝΑΤΟικό «στρατόπεδο» την Τουρκία, προσπαθώντας να αποτρέψουν «και με το καρότο και με το μαστίγιο» την περαιτέρω προσέγγισή της με τη Ρωσία.
Οι ΗΠΑ τονίζουν σε όλους τους τόνους ότι «η Τουρκία βρίσκεται σε μια μοναδική γεωγραφική θέση στο νοτιοανατολικό άκρο του ΝΑΤΟ, στη συμβολή Ευρώπης, Ρωσίας, Μέσης Ανατολής και Καυκάσου (…) Είναι ένας κρίσιμος σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και ένας σημαντικός στρατιωτικός εταίρος για τις ΗΠΑ (…). Έχει θέση – κλειδί για τη στρατηγικά μακροπρόθεσμη αναμέτρηση των Δυτικών συμμάχων με αναθεωρητικές δυνάμεις, όπως η Ρωσία και η Κίνα» (από το ψήφισμα της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ). Έτσι, ενώ όλο το προηγούμενο διάστημα απειλούσαν με κυρώσεις την Τουρκία για την αγορά των «S-400» (η παράδοση των οποίων θα ξεκινήσει, όπως ανακοινώθηκε, μέσα στον Ιούλη) και ενώ είχαν επιβληθεί κάποιες κυρώσεις που σχετίζονται με τα σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη «F-35» (βέτο στην παράδοσή τους στην Τουρκία, αναστολή της εκπαίδευσης των Τούρκων πιλότων στις ΗΠΑ για το χειρισμό τους και αναστολή της συμμετοχής της Τουρκίας στο πρόγραμμα παραγωγής των αμερικανικών «F-35»), ο Τ. Ερντογάν δήλωσε μετά από τη συνάντησή του με τον Ντ. Τραμπ στο πλαίσιο της Συνόδου του G20 στην Ιαπωνία ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος τον διαβεβαίωσε ότι δεν θα επιβληθούν κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας και ότι θα παραδοθούν τελικά στην Τουρκία τα «F-35», με τον Αμερικανό Πρόεδρο, ωστόσο, να αποφεύγει να απαντήσει σε σχετικές ερωτήσεις.
Οι κίνδυνοι – για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου – από τις παραπάνω επιδιώξεις των ΗΠΑ και τη στοίχιση της ελληνικής κυβέρνησης πίσω από αυτές φαίνονται και από πρόσφατη ανακοίνωση της αμερικανικής κυβέρνησης, στην οποία – αφού εκφράζεται «βαθιά ανησυχία» για τις εξελίξεις στην περιοχή και καλούνται «όλα τα μέρη σε αυτοσυγκράτηση» – γίνεται λόγος για «μια περιοχή την οποία αξιώνει η Κυπριακή Δημοκρατία ως Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της» (υπογράμμιση δική μας). Πατώντας πάνω σε τέτοιες τοποθετήσεις των ΗΠΑ, ο Τούρκος Πρόεδρος δηλώνει: «Εμείς λέμε πως, για ό,τι βγει από τη θάλασσα εκεί, έχουν ίσα δικαιώματα όλοι όσοι ζουν στην Κύπρο», ενώ καλεί τη «νότια Κύπρο» και τη «βόρεια Κύπρο» «…να καθίσουν ξανά μαζί στο τραπέζι, να σχηματίσουν αντιπροσωπείες και να δουν τι βγήκε. Να αποφασίσουν πόσο θα πάρει ο Βορράς και πόσο ο Νότος…». Στην ίδια ρότα κινείται και η ΕΕ, η οποία τόσο με αποφάσεις της όσο και με δηλώσεις των ηγετικών κρατών – μελών της περιορίζεται (σε τρανταχτή αντίφαση με τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς) σε εκκλήσεις για «αυτοσυγκράτηση της Τουρκίας».
Σε αυτό το έδαφος, ξεκίνησαν οι τουρκικές γεωτρήσεις στο Αιγαίο, πολλαπλασιάζονται οι τουρκικές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, αυξάνονται οι NAVTEX με τις οποίες η Τουρκία δεσμεύει περιοχές σε κυπριακά χωρικά ύδατα για ασκήσεις με πραγματικά πυρά (με την τελευταία τουρκική NAVTEX να εκδίδεται για τα κυπριακά χωρικά ύδατα για το διάστημα από 2 μέχρι 17 Ιούλη), ανακινείται από τον «πρωθυπουργό» του ψευδοκράτους ζήτημα «αξιοποίησης» της Αμμοχώστου κ.λπ. Οι λαοί της περιοχής δεν έχουν κανένα συμφέρον να περιμένουν παθητικά «πού θα κάτσει η μπίλια» των ανταγωνισμών στην περιοχή. Πρέπει να παλέψουν ενάντια στους ιμπεριαλιστές, τις ντόπιες αστικές τάξεις και τις κυβερνήσεις τους, οι οποίες, εκτός από το να τους τσακίζουν τα δικαιώματά τους, τους σέρνουν και σε επικίνδυνες περιπέτειες.
Οι λαοί της Ελλάδας και της Τουρκίας δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν. Αντίθετα μπορούν να συμβιώσουν ειρηνικά, αναπτύσσοντας την πάλη τους ενάντια στη σοβινιστική και εθνικιστική υστερία των κυρίαρχων τάξεων της Τουρκίας και της Ελλάδας, την υποδαύλιση του εθνικού μίσους ανάμεσα στις δύο χώρες και τους λαούς, την καλλιέργεια επεκτατικών βλέψεων και αλλαγής συνόρων.
Μόνο ο κοινός αγώνας των λαών Ελλάδας και Τουρκίας ενάντια στους κοινούς εχθρούς τους, τον ιμπεριαλισμό και τις ντόπιες κυρίαρχες τάξεις, τα ξένα πολυεθνικά μονοπώλια που έρχονται να καταληστεύουν τον εθνικό τους πλούτο, είναι σε θέση να οδηγήσει σε μία φιλειρηνική επίλυση των προβλημάτων και να συμβάλει στον αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία και την απαλλαγή τους από τα ιμπεριαλιστικά δεσμά.
Ιωσήφ Σταυρίδης, μέλος της ΚΕ του Μ-Λ ΚΚΕ