Η νέα «Στρατηγική Εθνικής Άμυνας» των ΗΠΑ
Την κατεύθυνση της μετωπικής σύγκρουσης με τους “στρατηγικούς”
ανταγωνιστές των ΗΠΑ, που σάλπισε η πρόσφατη Στρατηγική Εθνικής
Ασφάλειας της κυβέρνησης Τραμπ, εμπεδώνει και εξειδικεύει το νέο
αμυντικό δόγμα που παρουσίασε ο αρμόδιος υπουργός των ΗΠΑ, Τζέιμς Ματίς.
Η 11σέλιδη έκθεση για τη “Στρατηγική Εθνικής Άμυνας” της υπερατλαντικής
υπερδύναμης θέτει τους βασικούς άξονες για την ανάσχεση της αυξανόμενης
στρατιωτικής ισχύος της Κίνας και της Ρωσίας και τη διατήρηση του
στρατηγικού πλεονεκτήματος των ΗΠΑ έναντι των ανταγωνιστών.
Ο Αμερικανός υπουργός στις δηλώσεις του έκανε σαφές ότι η στρατηγική κατεύθυνση των ΗΠΑ είναι ο ανταγωνισμός μεταξύ μεγάλων δυνάμεων και όχι η “τρομοκρατία”, πιστοποιώντας για άλλη μία φόρα το πέρασμα σε μια νέα φάση παροξυσμού των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και της αμερικάνικης επιθετικότητας. Σε κοινή γραμμή με τον Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είναι αντιμέτωπες με “αυξανόμενες απειλές από αναθεωρητικές δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία, που επιδιώκουν να δημιουργήσουν έναν κόσμο σύμφωνο με τα απολυταρχικά μοντέλα τους” που, σύμφωνα με την έκθεση, θα μπορούσαν “να υποβαθμίσουν την ικανότητα των ΗΠΑ για αποτροπή επίθεσης” και “να διακυβεύσουν την ελεύθερη και ανοικτή τάξη” πραγμάτων που επιχειρούν οι ΗΠΑ με τους συμμάχους τους.
Οξύνοντας την αντιπαράθεση με τη Ρωσία κατέστησε σαφές ότι “δεν θα απειλήσει το πείραμα της Αμερικής στη δημοκρατία”, για να την προειδοποιήσει ότι “αν μας προκαλέσετε, θα είναι η πιο ατελείωτη και πιο δύσκολη ημέρα σας”.
Αναφερόμενος στο Ιράν και τη Βόρεια Κορέα, είπε ότι αυτές οι δύο χώρες “απειλούν την περιφερειακή, ακόμη και την παγκόσμια σταθερότητα”.
Τα τρία βασικά πεδία ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης που ξεχωρίζει η νέα στρατηγική είναι η Ευρώπη, η περιοχή Ινδίας - Ειρηνικού Ωκεανού και η Μέση Ανατολή. Επισημαίνεται ότι οι ΗΠΑ είναι αναγκαίο να επικεντρωθούν στην πυραυλική άμυνα απέναντι στην “απειλή” της Πιονγκγιάνγκ η οποία, εκτός από τα πυρηνικά όπλα, διαθέτει, σύμφωνα με τους Αμερικάνους, βιολογικά και χημικά όπλα. Ενώ και το Ιράν στοχοποιείται ως κράτος που υποθάλπει την τρομοκρατία και αποσταθεροποιεί την ευρύτερη περιοχή, με το πυραυλικό του πρόγραμμα και τις ευρύτερες συμμαχίες του. Χαρακτηρίζεται δε ως η “μεγαλύτερη πρόκληση για τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή”. *Η έκθεση τονίζει την ανάγκη για αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού, αφού αν και σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ “παραμένουν ισχυρές”, η υπεροχή τους έχει “μειωθεί σε κάθε τομέα της διεξαγωγής πολέμου- τον αέρα, τη γη, τη θάλασσα, το διάστημα και τον κυβερνοχώρο – και συνεχίζει να μειώνεται”, πιστοποιώντας, έμμεσα, την τροποποίηση του συσχετισμού δύναμης μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αποτυπώνοντας την αυξανόμενη “ανασφάλεια” των ΗΠΑ για τη διατήρηση της παγκόσμιας ηγεμονίας.
Πιο “ωμός” εμφανίστηκε στις δηλώσεις του ο υφυπουργός Άμυνας, Έλμπριτζ Κόλμπι, αρμόδιος για θέματα στρατηγικής και ανάπτυξης δυνάμεων, κάνοντας λόγο ακόμη και για πόλεμο μεταξύ των “μεγάλων δυνάμεων”. Μιλώντας σε δημοσιογράφους είπε ότι “η Ρωσία είναι πολύ πιο θρασεία από την Κίνα σε ό,τι αφορά τη χρήση στρατιωτικής ισχύος”. Υπενθύμισε ότι η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία το 2014 και παρενέβη στρατιωτικά στη Συρία για να στηρίξει τον σύμμαχό της, τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ. Ωστόσο, την περιορίζουν οι οικονομικοί της πόροι.
Η Κίνα, από την άλλη, χαρακτηρίζεται στην έκθεση ως οικονομικά και στρατιωτικά ανερχόμενη που έχει ξεκινήσει έναν ευρύ στρατιωτικό εκσυγχρονισμό που, κατά τον Κόλμπι, είναι σε “βαθιά παραβίαση των συμφερόντων μας”.
“Κίνα και Ρωσία εργάζονται επί σειρά ετών για να αναπτύξουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες για να αμφισβητήσουν τα στρατιωτικά μας πλεονεκτήματα... Αυτή η στρατηγική (σσ Στρατηγική Άμυνας των ΗΠΑ) αντιπροσωπεύει πραγματικά μια θεμελιώδη μεταστροφή...θα εστιάσουμε στην προετοιμασία για πόλεμο, και συγκεκριμένα για πόλεμο μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων”, δήλωσε.
Επαναφέροντας την πάγια θέση των ΗΠΑ για την “αμοιβαιότητα” στην κατανομή των υποχρεώσεων μεταξύ των συμμάχων που επωφελούνται από τις εγγυήσεις ασφάλειας που τους παρέχει η Ουάσινγκτον, η έκθεση σημειώνει ότι οι διεθνείς συμμαχίες θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, υπογραμμίζοντας όμως ότι είναι αναγκαίο οι χώρες να μοιράζονται μεταξύ τους το οικονομικό βάρος. Επαναφέροντας την κριτική που ασκείται από τον Τράμπ στα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και ιδιαίτερα στη Γερμανία.
Αντιδράσεις από Ρωσία – Κίνα – Γερμανία.
Σχολιάζοντας την έκθεση και τις δηλώσεις Ματίς, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στα Ηνωμένα Έθνη, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν μια αντιπαραθετική προσέγγιση.
“Είναι λυπηρό το ότι αντί να έχουμε έναν κανονικό διάλογο, αντί να χρησιμοποιήσουμε τη βάση του διεθνούς δικαίου, οι Η.Π.Α να προσπαθούν να αποδείξουν την ηγεσία τους μέσα από τέτοιες στρατηγικές και ιδέες αντιπαράθεσης” δήλωσε, για να προσθέσει: “Είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο, είμαστε προετοιμασμένοι να συζητήσουμε στρατιωτικά δόγματα”.
Η Κινεζική πρεσβεία στις ΗΠΑ επέκρινε τη στρατηγική, λέγοντας ότι το Πεκίνο επιδιώκει “παγκόσμια συνεργασία, όχι παγκόσμια κυριαρχία”.
“Αν μερικοί άνθρωποι κοιτάξουν τον κόσμο μέσα από μια ψυχροπολεμική νοοτροπία παιχνιδιού μηδενικού αθροίσματος, είναι έτοιμοι να δουν μόνο συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις", δήλωσε ο Κινέζος εκπρόσωπος.
Ενδεικτική του κλίματος που διαμορφώνεται στις διεθνείς σχέσεις είναι και η τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, σε συνέντευξή του στην Handelsblatt, ενόψει του συνεδρίου του SPD, για το σχηματισμό κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού στη Γερμανία. “Υπενθυμίζω στους συντρόφους μου την τεταμένη διεθνή κατάσταση: Οι ΗΠΑ απομακρύνονται συνεχώς από τη διεθνή συνεργασία και οι πολυμερείς συνεργασίες ηχούν παράδοξες. Οι απαιτήσεις των καιρών, λόγω του “Πρώτα η Αμερική” προέδρου, μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με μια ικανή να λειτουργήσει Γερμανία σε συνεργασία με τη Γαλλία. Εάν θέλουμε να διαμορφώσουμε (την Ευρώπη) θα πρέπει να καθορίσουμε τα συμφέροντά μας σαφέστερα και να τα υποστηρίξουμε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Απλούστατα δεν επιθυμώ να είναι η Ευρώπη μόνο ένα μικρό ψάρι σε μια θάλασσα γεμάτη καρχαρίες", τόνισε ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός.
Ο Αμερικανός υπουργός στις δηλώσεις του έκανε σαφές ότι η στρατηγική κατεύθυνση των ΗΠΑ είναι ο ανταγωνισμός μεταξύ μεγάλων δυνάμεων και όχι η “τρομοκρατία”, πιστοποιώντας για άλλη μία φόρα το πέρασμα σε μια νέα φάση παροξυσμού των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και της αμερικάνικης επιθετικότητας. Σε κοινή γραμμή με τον Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είναι αντιμέτωπες με “αυξανόμενες απειλές από αναθεωρητικές δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία, που επιδιώκουν να δημιουργήσουν έναν κόσμο σύμφωνο με τα απολυταρχικά μοντέλα τους” που, σύμφωνα με την έκθεση, θα μπορούσαν “να υποβαθμίσουν την ικανότητα των ΗΠΑ για αποτροπή επίθεσης” και “να διακυβεύσουν την ελεύθερη και ανοικτή τάξη” πραγμάτων που επιχειρούν οι ΗΠΑ με τους συμμάχους τους.
Οξύνοντας την αντιπαράθεση με τη Ρωσία κατέστησε σαφές ότι “δεν θα απειλήσει το πείραμα της Αμερικής στη δημοκρατία”, για να την προειδοποιήσει ότι “αν μας προκαλέσετε, θα είναι η πιο ατελείωτη και πιο δύσκολη ημέρα σας”.
Αναφερόμενος στο Ιράν και τη Βόρεια Κορέα, είπε ότι αυτές οι δύο χώρες “απειλούν την περιφερειακή, ακόμη και την παγκόσμια σταθερότητα”.
Τα τρία βασικά πεδία ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης που ξεχωρίζει η νέα στρατηγική είναι η Ευρώπη, η περιοχή Ινδίας - Ειρηνικού Ωκεανού και η Μέση Ανατολή. Επισημαίνεται ότι οι ΗΠΑ είναι αναγκαίο να επικεντρωθούν στην πυραυλική άμυνα απέναντι στην “απειλή” της Πιονγκγιάνγκ η οποία, εκτός από τα πυρηνικά όπλα, διαθέτει, σύμφωνα με τους Αμερικάνους, βιολογικά και χημικά όπλα. Ενώ και το Ιράν στοχοποιείται ως κράτος που υποθάλπει την τρομοκρατία και αποσταθεροποιεί την ευρύτερη περιοχή, με το πυραυλικό του πρόγραμμα και τις ευρύτερες συμμαχίες του. Χαρακτηρίζεται δε ως η “μεγαλύτερη πρόκληση για τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή”. *Η έκθεση τονίζει την ανάγκη για αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού, αφού αν και σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ “παραμένουν ισχυρές”, η υπεροχή τους έχει “μειωθεί σε κάθε τομέα της διεξαγωγής πολέμου- τον αέρα, τη γη, τη θάλασσα, το διάστημα και τον κυβερνοχώρο – και συνεχίζει να μειώνεται”, πιστοποιώντας, έμμεσα, την τροποποίηση του συσχετισμού δύναμης μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αποτυπώνοντας την αυξανόμενη “ανασφάλεια” των ΗΠΑ για τη διατήρηση της παγκόσμιας ηγεμονίας.
Πιο “ωμός” εμφανίστηκε στις δηλώσεις του ο υφυπουργός Άμυνας, Έλμπριτζ Κόλμπι, αρμόδιος για θέματα στρατηγικής και ανάπτυξης δυνάμεων, κάνοντας λόγο ακόμη και για πόλεμο μεταξύ των “μεγάλων δυνάμεων”. Μιλώντας σε δημοσιογράφους είπε ότι “η Ρωσία είναι πολύ πιο θρασεία από την Κίνα σε ό,τι αφορά τη χρήση στρατιωτικής ισχύος”. Υπενθύμισε ότι η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία το 2014 και παρενέβη στρατιωτικά στη Συρία για να στηρίξει τον σύμμαχό της, τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ. Ωστόσο, την περιορίζουν οι οικονομικοί της πόροι.
Η Κίνα, από την άλλη, χαρακτηρίζεται στην έκθεση ως οικονομικά και στρατιωτικά ανερχόμενη που έχει ξεκινήσει έναν ευρύ στρατιωτικό εκσυγχρονισμό που, κατά τον Κόλμπι, είναι σε “βαθιά παραβίαση των συμφερόντων μας”.
“Κίνα και Ρωσία εργάζονται επί σειρά ετών για να αναπτύξουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες για να αμφισβητήσουν τα στρατιωτικά μας πλεονεκτήματα... Αυτή η στρατηγική (σσ Στρατηγική Άμυνας των ΗΠΑ) αντιπροσωπεύει πραγματικά μια θεμελιώδη μεταστροφή...θα εστιάσουμε στην προετοιμασία για πόλεμο, και συγκεκριμένα για πόλεμο μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων”, δήλωσε.
Επαναφέροντας την πάγια θέση των ΗΠΑ για την “αμοιβαιότητα” στην κατανομή των υποχρεώσεων μεταξύ των συμμάχων που επωφελούνται από τις εγγυήσεις ασφάλειας που τους παρέχει η Ουάσινγκτον, η έκθεση σημειώνει ότι οι διεθνείς συμμαχίες θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, υπογραμμίζοντας όμως ότι είναι αναγκαίο οι χώρες να μοιράζονται μεταξύ τους το οικονομικό βάρος. Επαναφέροντας την κριτική που ασκείται από τον Τράμπ στα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και ιδιαίτερα στη Γερμανία.
Αντιδράσεις από Ρωσία – Κίνα – Γερμανία.
Σχολιάζοντας την έκθεση και τις δηλώσεις Ματίς, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στα Ηνωμένα Έθνη, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν μια αντιπαραθετική προσέγγιση.
“Είναι λυπηρό το ότι αντί να έχουμε έναν κανονικό διάλογο, αντί να χρησιμοποιήσουμε τη βάση του διεθνούς δικαίου, οι Η.Π.Α να προσπαθούν να αποδείξουν την ηγεσία τους μέσα από τέτοιες στρατηγικές και ιδέες αντιπαράθεσης” δήλωσε, για να προσθέσει: “Είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο, είμαστε προετοιμασμένοι να συζητήσουμε στρατιωτικά δόγματα”.
Η Κινεζική πρεσβεία στις ΗΠΑ επέκρινε τη στρατηγική, λέγοντας ότι το Πεκίνο επιδιώκει “παγκόσμια συνεργασία, όχι παγκόσμια κυριαρχία”.
“Αν μερικοί άνθρωποι κοιτάξουν τον κόσμο μέσα από μια ψυχροπολεμική νοοτροπία παιχνιδιού μηδενικού αθροίσματος, είναι έτοιμοι να δουν μόνο συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις", δήλωσε ο Κινέζος εκπρόσωπος.
Ενδεικτική του κλίματος που διαμορφώνεται στις διεθνείς σχέσεις είναι και η τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, σε συνέντευξή του στην Handelsblatt, ενόψει του συνεδρίου του SPD, για το σχηματισμό κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού στη Γερμανία. “Υπενθυμίζω στους συντρόφους μου την τεταμένη διεθνή κατάσταση: Οι ΗΠΑ απομακρύνονται συνεχώς από τη διεθνή συνεργασία και οι πολυμερείς συνεργασίες ηχούν παράδοξες. Οι απαιτήσεις των καιρών, λόγω του “Πρώτα η Αμερική” προέδρου, μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με μια ικανή να λειτουργήσει Γερμανία σε συνεργασία με τη Γαλλία. Εάν θέλουμε να διαμορφώσουμε (την Ευρώπη) θα πρέπει να καθορίσουμε τα συμφέροντά μας σαφέστερα και να τα υποστηρίξουμε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Απλούστατα δεν επιθυμώ να είναι η Ευρώπη μόνο ένα μικρό ψάρι σε μια θάλασσα γεμάτη καρχαρίες", τόνισε ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός.