Στα μπλόκα του αγώνα μάχη επιβίωσης δίνει η φτωχομεσαία αγροτιά
Από την περασμένη Δευτέρα άρχισαν να στήνονται τα αγροτικά μπλόκα της φτωχομεσαίας αγροτιάς στην Καρδίτσα, τα Τρίκαλα, στο Ηράκλειο Κρήτης, το Αερινό Μαγνησίας, στον Πλατύκαμπο της Λάρισας, στη γέφυρα της Άρτας, στην Κουλούρα της Ημαθίας, στο σταθμό Μεσσήνης, στο δρόμο Αγρινίου-Μεσολογγίου, στο Κρυονέρι της Ευρυτανίας, στη γέφυρα Σερβίων της Κοζάνης, στο Αμύνταιο της Φλώρινας, στους κόμβους Ανθήλης και Δομοκού της Φθιώτιδας, κ.α., ενώ οι συσκέψεις στους αγροτικούς συλλόγους και τις ομοσπονδίες, τις αγροτικές επιτροπές και τους αγροτικούς συνεταιρισμούς συνεχίζονται. Δεν πρόκειται για «επετειακές» γραφικές συγκεντρώσεις. Είναι πλέον φανερό πως η κατάσταση για τη φτωχομεσαία αγροτιά κάθε χρόνο χειροτερεύει.
Αυτό που απομένει είναι ο αγώνας των αγροτών να κλιμακωθεί,
συγκεντρώνοντας στις γραμμές του τον μεγάλο όγκο της φτωχομεσαίας
αγροτιάς και να μην οδηγηθεί σε ένα άδοξο τέλος, όπως έχει συμβεί τα
τελευταία χρόνια.Στα δομικά προβλήματα της ελληνικής Γεωργίας προστίθενται η νέα ΚΑΠ (2015-2020), το «Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (κυρίως το άρθρο 65 του πολυνομοσχεδίου του 3ου Μνημονίου που αυστηροποιεί τα κριτήρια. Έτσι, με βάση το νόμο, από τους 725.000 που έχουν αγροτική δραστηριότητα, μόνο 275.000 εντάσσονται στο «μητρώο αγροτών» σαν «κατά κύριο επάγγελμα αγρότες»), η εφαρμογή των μέτρων του 1ου, 2ου και 3ου Μνημονίου και ο αντι-Ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου (όσοι συνταξιούχοι έχουν εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες, χάνουν το 60% της σύνταξής τους).
Το κοινοτικό πρότυπο αγρότη
Ωστόσο, με το πέρασμα των χρόνων η φτωχομεσαία αγροτιά φυλλοροεί, κάτω από το βάρος της φτώχειας και της εξαθλίωσης, καθώς στα μόνιμα παλιά προβλήματα προστίθενται διαρκώς και τα νέα μνημονιακά μέτρα. Παρά τους προσχηματικά «στημένους» κυβερνητικούς «διαλόγους», η κυβερνητική πολιτική δεν έχει αλλάξει εδώ και πάνω από τριανταπέντε χρόνια, δηλαδή από την εποχή της ένταξης ως πλήρες μέλος της ΕΟΚ και της αποδοχής της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Διακηρυγμένος στόχος, της τότε ΕΟΚ αλλά και της σημερινής Ε.Ε., δεν είναι άλλος από την προώθηση της αειφόρου Γεωργίας, με παροχή αγροτικών προϊόντων υψηλών προδιαγραφών, προερχόμενα από υψηλής τεχνολογίας Αγροτική Έρευνα.
Για την επίτευξη αυτών των στόχων στήθηκε το πρότυπο του «επιχειρηματία-αγρότη», κατόχου μηχανημάτων και εργαλείων προδιαγραφών, γνώστη της ψηφιακής τεχνολογίας και των αγορών, κάτω από τη συνεχή καθοδήγηση ειδικών. Μία Γεωργία (Κτηνοτροφία, Αλιεία) και ένα πρότυπο αγρότη που δεν προσομοίαζε καθόλου με τη δική μας Γεωργία των κρατικών επιδοτήσεων, των προστατευτικών δασμών, των αγροτικών δανείων, των καθορισμένων κυβερνητικών τιμών στα αγροτικά προϊόντα, των τοπικών παραδοσιακών προϊόντων (σταφίδα, καπνός, βαμβάκι, εσπεριδοειδή, σύκα, στάρι, κ.α). Μέσα στις τρεις δεκαετίες της ένταξης επιχειρήθηκε μία βίαιη προσαρμογή με τεράστιο κόστος δανεισμού, αλλά και με εγκατάλειψη μεγάλου μέρους της αγροτιάς μας.
Η αντιαγροτική πολιτική της ΕΟΚ/Ε.Ε.
Σηκώνοντας τη σημαία της «ανταγωνιστικότητας» η ΕΟΚ/Ε.Ε. λεηλάτησε την ελληνική ύπαιθρο, είτε πουλώντας, αθρόα, τεχνολογία (τρακτέρ, θερμοκήπια, λιπάσματα, σπόρους, υβρίδια, μηχανήματα, εργαλεία, κ.α.), είτε συνάπτοντας συμφωνίες με χώρες (κυρίως από πρώην αποικίες) για εισαγωγές ομοειδών με τα ελληνικά προϊόντα, είτε «σηκώνοντας» τις τεχνικές και διαιτητικές προδιαγραφές των αγροτικών προϊόντων (τις οποίες όμως η ίδια καταπάτησε –βλέπε διοξίνες, τοξικά, εγκεφαλοπάθειες, ορυκτέλαια, κλπ., κλπ.), είτε κόβοντας επιλεκτικά τις επιδοτήσεις μεσογειακών κυρίως προϊόντων, είτε επιβάλλοντας περιορισμούς και πρόστιμα στην παραγωγή και διαμορφώνοντας τιμές –μέσω της «ελευθερίας της αγοράς»- απολύτως ασύμφορες για την πλειοψηφία της ελληνικής αγροτιάς του μικρού πολυτεμαχισμένου κλήρου, των μικρών κοπαδιών και ψαροκάικων, της χαμηλής παραγωγικότητας γενικά. Το κόστος παραγωγής για τη φτωχομεσαία αγροτιά εκτοξεύτηκε στα ύψη, ενώ παράλληλα ξεκίνησαν οι αθρόες εισαγωγές.
Παράλληλα, η ΚΑΠ έθετε συνεχή όρια για τη φυτική και ζωική παραγωγή, για τη μείωση εκτάσεων και αγροκαλλιεργειών, όχι μόνο για πλεονασματικά, αλλά ακόμη και για ελλειμματικά προϊόντα, όπως ο καπνός και το βαμβάκι. Έτσι, το ύπουλο όπλο των επιδοτήσεων σε συνδυασμό με τον άνισο ανταγωνισμό από τις ισχυρές –και άρα ανταγωνιστικότερες ευρωπαϊκές μονάδες- οδήγησαν την αγροτιά μας να ξεριζώσει δεκάδες χιλιάδες σταφιδάμπελα στην Κρήτη και την Πελοπόννησο, να συρρικνώσει την παραγωγή και ποσότητα εξαγωγών καπνού, να μειώσει την παραγωγή σκληρού σταριού, να εξαφανίσει την τευτλοκαλλιέργεια, να διαλύσει τα θεμοκήπια, να παράγει οπωροκηπευτικά για τις «χωματερές» κ.λπ. Αυτή η καταστροφή της Γεωργίας μας από τη στιγμή που μπήκαμε στην ΕΟΚ αποτυπώνεται στο αγροτικό ισοζύγιο (εξαγωγές μείον εισαγωγές), το οποίο παρουσιάζει δραματική επιδείνωση σε ολόκληρη την περίοδο μετά την ένταξή μας στην ΕΟΚ/Ε.Ε. Το έλλειμμα του αγροτικού ισοζυγίου έχει σχεδόν οκταπλασιαστεί μετά την ένταξη στην ΕΟΚ/Ε.Ε. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι στη Γεωργία μας ακόμη απασχολούνταν υπερπενταπλάσιο ποσοστό του ενεργού πληθυσμού σε σχέση με τις ευρωπαϊκές μητροπόλεις, που όμως έχουν συνήθως πλεόνασμα στο αγροτικό τους ισοζύγιο.
Ο ρόλος των πολυεθνικών
Η κατάρρευση των σάπιων ρεβιζιονιστικών καθεστώτων της ΕΣΣΔ και των άλλων «σοσιαλιστικών» χωρών της Αν. Ευρώπης, έβαλε ξανά σε λειτουργία την ενιαία παγκόσμια καπιταλιστική αγορά, επιφέροντας σοβαρές αλλαγές στη Γεωργία. Σε ό,τι αφορά τις παγκόσμιες αγορές, επιδιώκεται η «απελευθέρωση» των αγορών, κάτω από την κυριαρχία των πολυεθνικών μονοπωλίων των σπόρων, της ψηφιακής και ηλεκτρονικής τεχνολογίας, των χημικών, των αγροδιατροφικών (σιτηρά, κρέας, λάδια, βαμβάκι, φρούτα, κλπ.), των μηχανημάτων, της γεωργικής έρευνας, των πετρελαιοειδών και κυρίως του χρηματιστικού κεφαλαίου, απότοκου της ιμπεριαλιστικής εποχής. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των ιμπεριαλιστικών πόλων πήρε τη μορφή εμπορικού πολέμου. Τις συμφωνίες στο πλαίσιο της GATT (General Agreement of Taxes and Trade), αντικατέστησε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και αυτόν με τη σειρά του η σημερινή ΤΡΡ (Trans-Pacific Partnership).
Συνεχείς οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στην ελληνική Γεωργία
Κάτω από αυτές τις παγκόσμιες εξελίξεις, με την κυριαρχία των πολυεθνικών και μέσα στις συμπληγάδες της ΚΑΠ και της καπιταλιστικής κρίσης, η φτωχομεσαία αγροτιά της χώρας μας κυριολεκτικά αφανίζεται. Οι επιπτώσεις των τροποποιήσεων της ΚΑΠ αφορούσαν: 1) Την κατάργηση των τιμών παραγωγού και την εγκατάλειψη της αγροτιάς στο έλεος των εμποροβιομηχάνων. 2) Την εκτόξευση του κόστους παραγωγής λόγω της αθρόας εισαγωγής μηχανημάτων και αγροτικών εφοδίων. 3) Την κατάργηση των τριτοβάθμιων συνεταιριστικών οργανώσεων που παρενέβαιναν μέσω των κρατικών επιδοτήσεων. 4) Την κατάργηση της ΑΤΕ. 5) την κατάργηση των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων και την αντικατάστασή τους με «ομάδες παραγωγών», τις «διεπαγγελματικές οργανώσεις» και τις αγροδιατροφικές συμπράξεις (ν.4015/11). Ο «συνεταιριστικός» νόμος (ν.4384/16) της κυβέρνησης Τσίπρα μετέτρεψε τις συνεταιριστικές οργανώσεις σε ΑΕ, με υψηλό τίμημα συμμετοχής και άρα αποκλεισμό της φτωχομεσαίας αγροτιάς. 6) Την ανισοκατανομή των κοινοτικών επιδοτήσεων όπου το 20% των μεγαλοαγροτών και των «αγροτικών επιχειρήσεων» εισπράττει το 80% των επιδοτήσεων. 7) Τη μετατροπή της χώρας μας από εξαγωγέα αγροτικών προϊόντων σε εισαγωγέα, με το έλλειμμα του αγροτικού εμπορικού ισοζυγίου να φτάνει τα 3-4 δις € το χρόνο.
Είναι λοιπόν αυτονόητο το συμπέρασμα για το ποιος ευθύνεται για την καταστροφή της φτωχομεσαίας αγροτιάς. Είναι το καθεστώς της εξάρτησης από το ιμπεριαλιστικό μόρφωμα της Ε.Ε., το οποίο εξακολουθούν να διακονούν όλες οι κυβερνήσεις της μεγαλοαστικής τάξης, συμπεριλαμβανομένης και της συγκυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ.
Η παγκόσμια Γεωργία στα νύχια του ιμπεριαλισμού
Και δεν είναι μόνο η ελληνική αγροτιά που δέχεται την πίεση του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού που οδήγησε σε μία τεράστια συγκέντρωση, με αποτέλεσμα τον τριπλασιασμό του παγκοσμίου εμπορίου σε τρόφιμα. Το ίδιο το χρηματιστικό κεφάλαιο οδηγεί αναπόφευκτα σε νέες συγκεντροποιήσεις και συγκεντρώσεις όλων των τομέων που εμπλέκονται σε όλα τα στάδια (παραγωγή, διανομή, κατανάλωση) της αγροτικής παραγωγής. Και όλοι αυτοί οι τομείς της τροφικής αλυσίδας ελέγχονται απόλυτα από μία χούφτα πλανητικών μεγαθηρίων. Αρκεί να πούμε ότι 30 μονοπώλια ελέγχουν το ένα τρίτο των επεξεργασμένων τροφίμων (Nestlé, PepsiCo, Coca-Cola, Unilever, Danone, General Mills, Kellogg’s, Mars, Associated British Foods, Mondelez, κ.α.), 5 ελέγχουν το 75% του παγκόσμιου εμπορίου σιτηρών (Continetal Grain, Dreyfous, Garnac, Cargill, Bunge), 6 διευθύνουν το 75% της παγκόσμιας αγοράς φυτοφαρμάκων (Syngenta, Bayer, Dupont, Basf, Montsanto, Dow), 2 ελέγχουν τις μισές πωλήσεις της παγκόσμιας παραγωγής μπανανών (Delmonte, Chiquita) και 3 εμπορεύονται το 85% της παγκόσμιας παραγωγής τσαγιού (Lipton, Twining tea, Honest tea), ενώ η Monsanto από μόνη της ελέγχει το 91% της παγκόσμιας αγοράς μεταλλαγμένων σπόρων. Γενικά, η «απελευθέρωση» των αγορών οδήγησε σε μια τεράστια συγκέντρωση όπου οι τιμές (στον αγρότη) βασικών προϊόντων που εμπορεύονται οι πολυεθνικές (καφές, ζάχαρη κ.α.) έχουν μειωθεί πάνω από 50% τα τελευταία 20 χρόνια. Παράλληλα, παράτο ότι παράγονται τρεις φορές περισσότερα τρόφιμα από τις παγκόσμιες ανάγκες, η πείνα στον Κόσμο εξακολουθεί να αυξάνεται εν μέσω αφθονίας! Στις ίδιες τις ΗΠΑ, το γεγονός ότι παράγονται 40% περισσότερα τρόφιμα απ' όσα χρειάζεται ο πληθυσμός, δεν εμποδίζει 26 εκατ. Αμερικανούς να επιβιώνουν μόνο από τα υποτυπώδη δημόσια συσσίτια και τα φιλανθρωπικά βοηθήματα.
Ποιοι ωφελούνται σε περιφερειακό επίπεδο
Σε τοπικό επίπεδο ενισχύονται οι μεγαλοαγρότες, οι αγροτικές επιχειρήσεις, οι αγροδιατροφικές αλυσίδες, οι ομάδες παραγωγών, τα μοναστήρια και πάνω απ’ όλα οι τράπεζες στις οποίες έχει υποθηκευτεί πάνω από το 75% της αγροτικής γης. Όλοι αυτοί λειτουργούν σε πλήρη εξάρτηση από τις πολυεθνικές για τη χρηματοδότηση, την προμήθεια των φυτοφαρμάκων, μηχανημάτων, πολλαπλασιαστικού υλικού, της μεταφοράς, επεξεργασίας, διανομής, κ.λπ. Μέσα σ’ αυτό το καθεστώς, η φτωχή και μεσαία αγροτιά οδηγείται στην εγκατάλειψη της αγροτικής της δραστηριότητας, ή για να επιβιώσει θα πρέπει να ελαχιστοποιήσει τα έξοδα παραγωγής. Δεν είναι λοιπόν περίεργο το ξερίζωμα από τη γη εκατοντάδων χιλιάδων αγροτών, ενώ αυτοί που απομένουν καταδικάζονται σε έναν συνεχή αγώνα επιβίωσης, όπου η συνεχής αύξηση της παραγωγικότητας και της παραγωγής συνοδεύεται από την παράλληλη συμπίεση των τιμών και των εισοδημάτων τους!
Η ταφόπλακα του «Μητρώου Αγροτών»
Ακολουθώντας κατά γράμμα τις εντολές της Ε.Ε., οι κυβερνήσεις της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ., έβαλαν σε εφαρμογή τη μεγαλύτερη καπιταλιστική αναδιάρθρωση στον τομέα της Γεωργίας, το μεγαλύτερο εργαλείο συγκέντρωσης της αγροτικής γης. Το «Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων». Με βάση τα κριτήρια, το ποιος θεωρείται «κατά κύριο επάγγελμα αγρότης», θα πρέπει να πληροί σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις: α) Είναι κάτοχος αγροτικής εκμετάλλευσης, β) ασχολείται επαγγελματικά με αγροτική δραστηριότητα στην εκμετάλλευσή του και λαμβάνει από αυτή την απασχόλησή του τουλάχιστον το 50% του συνολικού ετήσιου εισοδήματός του, γ) είναι ασφαλισμένος ο ίδιος και η αγροτική του εκμετάλλευση, όπου απαιτείται, σύμφωνα με το νόμο και δ) τηρεί λογιστικά βιβλία. Με αυτό τον απεχθή νόμο, όλη η φτωχολογιά του χωριού, που υποχρεώνεται από το μικρό του κλήρο να κάνει μία ή και δύο δουλειές για να επιζήσει, ξεκληρίζεται. Πάνω από 450.000 αγρότες-εργάτες, παύουν να θεωρούνται «κατ’ επάγγελμα αγρότες», με αποτέλεσμα να αποκλείονται από όλες τις επιδοτήσεις, ενισχύσεις, προγράμματα και άλλα κίνητρα του κράτους και της Ε.Ε., αλλά ακόμα και από το αφορολόγητο των 8.630 € που κατακτήθηκε στις περσινές κινητοποιήσεις. Μόνο οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες θα επωφεληθούν από το αφορολόγητο που θεσπίστηκε για τους αγρότες. Αυτό προβλέπει ο πολυνόμος με τα προαπαιτούμενα που ψηφίσθηκε στη Βουλή τον περασμένο Μάη.
Απομένουν περίπου 275.000 «κατ’ επάγγελμα αγρότες» που μαζί με τις «γεωργικές εταιρείες», τις «ομάδες παραγωγών», τα τραπεζικά αγροκτήματα, κλπ. θα μπορούν να μοιράζονται τα περίπου 2,5 δις € των επιδοτήσεων. Αυτή είναι η κατάσταση σήμερα, όπου η απόγνωση και πάνω απ’ όλα η χρόνια κυβερνητική πολιτική της εξάρτησης σπρώχνει τη φτωχομεσαία αγροτιά στο δρόμο του αγώνα. Μία πολιτική που απορρέει από τη συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ., με την πλήρη αποδοχή από τη ΝΔ, τη Δημοκρατική Συμπαράταξη (σήμερα Κίνημα Αλλαγής), το «Ποτάμι», όλο τον αστικό εσμό που ομνύει στο όνομα της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης.
Η θέση του Μ-Λ ΚΚΕ
Γι άλλη μια φορά, κυβέρνηση και αντιπολίτευση συναγωνίζονται στη σπέκουλα και την ίντριγκα, τις υποσχέσεις και τις «δεσμεύσεις», προσπαθώντας ο καθένας για λογαριασμό του ν’ αρπάξει το μεγαλύτερο κομμάτι της αγροτιάς, προκειμένου να προωθήσει τη θέση του στο πολιτικό σκηνικό που έχει στηθεί.
Το Μ-Λ ΚΚΕ έχει ταχθεί από την αρχή στο πλευρό της αγωνιζόμενης φτωχομεσαίας αγροτιάς, έχει αναλύσει με την αρθρογραφία του «Λαϊκού Δρόμου» και έχει συζητήσει για όλα τα αιτήματά της, την προοπτική του αγώνα, τη στάση του ΚΚΕ και της «Πανελλαδικής Επιτροπής των μπλόκων», την κυβερνητική αδιαλλαξία, τα στημένα αγροτοδικεία, τη θέση των αγροτοπατέρων της ΠΑΣΕΓΕΣ και ΓΕΣΑΣΕ, το τεράστιο παλιρροιακό κύμα της νέας «ενδιάμεσης αναθεώρησης της ΚΑΠ» και των διεθνών συμφωνιών στο πλαίσιο του Π.Ο.Ε. και της ΤΡΡ που έρχονται να σαρώσουν τα φτωχομεσαία αγροτικά νοικοκυριά τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Η θέση του Μ-Λ ΚΚΕ είναι ξεκάθαρα προσανατολισμένη στην κατεύθυνση του ταξικού αγώνα της φτωχομεσαίας αγροτιάς στο πλευρό των αγροτικών συλλόγων και των αγροτικών επιτροπών, για την επίλυση μιας σειράς ζωτικών αιτημάτων που θα ανακουφίσουν τη μικρομεσαία αγροτιά και παράλληλα θα της δώσουν κουράγιο να συνεχίσει τους αγώνες της. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να συνδεθούν τα δικά της αιτήματα με τα γενικότερα αιτήματα του εργατολαϊκού κινήματος, ενάντια στις καταστροφικές συνέπειες των παγκόσμιων ιμπεριαλιστικών συμφωνιών, ενάντια στην εξοντωτική ΚΑΠ, ενάντια στους αντιδραστικούς νόμους των Μνημονίων, ενάντια στους αμερικανοΝΑΤΟϊκούς σχεδιασμούς, ενάντια στην ένταξη της χώρας μας στην ιμπεριαλιστική ΕΕ, κόντρα στην εξάρτηση και την υποτέλεια.